De lever ligt rechtsboven in de buik, vlak achter de ribben. Het is een belangrijk orgaan dat voor evenwicht in het lichaam zorgt. De lever zorgt ervoor dat we belangrijke voedingsstoffen uit het bloed kunnen opnemen en gebruiken voor allerlei processen. Daarnaast maakt de lever giftige stoffen onschadelijk en ruimt hij afvalstoffen op. Al met al vinden er zo’n 600 verschillende processen in de lever plaats.
[Sipke Jan Bousema, 2016]
Focale nodulaire hyperplasie (FNH) is een goedaardige levertumor die ontstaat uit levercellen en cellen van de galwegen. De grootte van de levertumor kan verschillend zijn. Kenmerkend voor FNH is de stervormige kern in het midden van de tumor. FNH komt weinig voor in Nederland, ongeveer 3 op de 1000 mensen krijgt de diagnose. FNH komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.
De oorzaak voor FNH is nog onbekend. Vaak zijn mensen met FNH verder gezond. Men denkt dat FNH ontstaat door een toename van het aantal levercellen als reactie op een toegenomen doorbloeding op een bepaalde plaats in de lever. Vaak wordt in de goedaardige tumor een abnormale slagader gevonden die deze extra doorbloeding veroorzaakt. Er is wetenschappelijk geen duidelijke relatie aangetoond tussen het ontstaan van FNH en het langdurig gebruik van orale anticonceptie (‘de pil’), er is voor vrouwen met FNH daarom geen reden om met de pil te stoppen.
In de meeste gevallen veroorzaakt FNH geen klachten. Soms is er sprake van vage pijnklachten of een drukkend gevoel rechtsboven in de buik. Als de goedaardige tumor erg groot is en zich in de linker leverkwab bevindt, kan de maagontlediging erdoor verstoord zijn. Dit uit zich in een wat misselijk en vol gevoel na een maaltijd.
Omdat er meestal geen klachten zijn, wordt FNH bijna altijd bij toeval ontdekt. Bijvoorbeeld bij een radiologisch onderzoek van de bovenbuik. De volgende onderzoeken kunnen ingezet worden om de diagnose FNH met zekerheid te stellen:
Een echografie is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van geluidsgolven. Uw buik wordt ingesmeerd met een soort gel om de geluidsgolven goed te geleiden. Vervolgens beweegt de arts over uw buik met een apparaatje dat geluidsgolven uitzendt en weer opvangt. De verschillende soorten weefsels in en rond de lever weerkaatsen deze golven allemaal op een andere manier. De teruggekaatste golven vormen op een monitor een beeld. Soms wordt contrastvloeistof gebruikt bij een echografie om een nog beter beeld te krijgen, deze contrastvloeistof wordt via een ader ingespoten. Tumoren zijn meestal op te sporen met een (contrast)echo. In sommige gevallen is een CT-scan of een MRI-scan nodig om met zekerheid vast te stellen dat het om FNH gaat.
Een CT-scan en een MRI-scan met leverspecifiek contrast zijn beeldvormende onderzoeken die een nauwkeuriger beeld geven dan een echo. Zo’n 80% van de goedaardige FNH-tumoren heeft een typisch stervormige kern, welke op scans goed te zien is. Hierdoor kan onderscheid gemaakt worden tussen een goedaardige FNH-tumor en andere tumoren. Een CT-scan wordt gemaakt met behulp van röntgenstralen. Bij een MRI-scan wordt gebruik gemaakt van een sterk magneetveld en radiogolven. Bij beide onderzoeken spuit de arts meestal een contrastmiddel in uw bloed om een duidelijker beeld te krijgen. De lever wordt op beeld weergegeven in doorsneden (plakjes). Meestal kan met beeldvormend onderzoek met zekerheid de diagnose FNH worden gesteld. Is dat niet het geval dan kan een leverbiopsie worden uitgevoerd.
Heel soms is een leverbiopsie nodig om de diagnose FNH met zekerheid te kunnen stellen, maar dit is geen onderzoek van eerste keus. Bij dit onderzoek brengt de arts een dunne, holle naald via de buikwand tussen uw ribben. De arts schuift deze naald op tot in de tumor in de lever. Hier zuigt hij vervolgens wat weefsel af. Dit weefsel (het biopt) wordt in het laboratorium onderzocht. Een leverbiopsie wordt onder plaatselijk verdoving gedaan, vaak gecombineerd met een roesje waardoor u slaperig bent. Er is een kleine kans op complicaties, zoals bloedingen.
Bij FNH is behandeling in het algemeen niet nodig. Geschat wordt dat 20% van de FNH-tumoren over de tijd kunnen gaan groeien. Als de tumor in grootte toeneemt en veel klachten veroorzaakt, kan er besloten worden om deze toch operatief te verwijderen. Heeft u pijn of andere klachten, bespreek deze altijd met uw arts.
Stichting Dutch Benign Liver Tumor Group
https://dbltg.nl/
Hambakenwetering 15
5231 DD 's-Hertogenbosch
Tel: 085 - 27 34 988
E-mail: ofni@leverpatientenvereniging.nl
KvK: 40535249
Bank: NL 44 INGB 0000 361 038
ANBI: 808313472
